COVID-19: Unacho pashwa Kujua

COVID-19 imekuwa onyo kubwa kuhusu kulinda fasi za VAW na I&I zidi magonjwa ya kuambukia, ukweli ni gani?

COVID-19 katika mipangilio ya VAW & I&I

Wakati janga ya COVID-19 ilianza, mipangilio tofauti ya maisha kama vile fasi za VAW na I&I zilijikuta hazija jiandaa kwa kupambana na mambo tofauti kama vile kuzuwia na kujikinga na maambukizi kwenye fasi za kazi. Tangu hiyo wakati, mbinu mingi za ukingo, hatua na vifaa vya kuelimisha vilitengenezwa ili kupambana kama ipasavyo na hali ya COVID-19 katika maeneo yetu ya kuishi na kuweka watu salama.

Angalia vifaa vya kuelimisha kuhusu COVID-19

COVID-19: Maulizo inayo ulizwa zaidi

Angalia habari zisizo na uhakika kuhusu COVID-19

COVID-19 ni nini?

COVID-19 ni jina ya ugonjwa wa kuambukia ambao unasababishwa na virusi inayo itwa virusi ya SARS-CoV-2. Virusi hiyi inashambulia mafafa na njia ya kupumua. Mara mingi dalili za COVID-19 siyo kali na ni za kawaida kama vile homa, mchoko, maumivu ya mwili, kikohozi, kuwashwa mu shingo, pua kufunguna, maumivu ya tumbu ao kupoteza onjo ya chakula ao harufu. Hata hivyo, kuna watu ambao wanaweza kupata dalili kali zaidi kama vile kupungikiwa sana na pumuzi, katika hali hizi wanatakiwa kutunzwa.

Namna gani COVID-19 inasambalana kutoka kwa mtu mpaka mtu mwengine?

COVID-19 ni ugonjwa wa kuambukia na unaweza kusambalana kutoka kwa mtu mumoja kwenda kwa mtu mwingine kwa ukaribu wa moja kwa moja na isiyo ya moja kwa moja. Ukaribu ya moja kwa moja ni kama vile kukumbatia ao kumubusu mtu ambaye anaweza kuwa anaambukizwa ao kupitia kukohola, kupiga chafya ao kuongea kwa ukaribu sana. Unaweza pia kupata COVID-19 kwa kugusa fasi zilizo ambukizwa na kisha kugusa macho yako, pua ao mdomo. Ili kupunguza maambukizi, ni muhimu kutokaribiana kimwili na kufanya usafi muzuri wa mikono. Kama unashakia kuambukizwa na COVID-19 ao ulikaribiana na mtu, unaweza kujipima COVID-19 kwa urahisi kwa kutumia kipimo cha haraka cha antijeni ambacho kitakupa majibu mu dakika 15 ao kipimo kamili zaidi cha PCR ambacho kinatowa majibu ndani ya masaa 24 mpaka 48.

Namna gani ninaweza kujilinda na ugonjwa wa COVID-19?

Kuna hatua tofauti ambazo unaweza kukamata ili kujilinda na kukinga watu karibu yako zidi ya COVID-19. Kwa kuwa virusi ya COVID-19 inashambulia mafafa yetu, kuvala barakoa (maske) muzuri kwa kufunika mdomo na pua inaweza kulinda njia zetu za kupitisha hewa zidi ya chembe za virusi ambazo zinaweza kusambalana kama mtu aliye ambukizwa anazungumuza, kukohola ao kupiga chafya. Zaidi ya hiyo, kunawa mikono yako mara kwa mara kwa kutumia dawa ya kutowa uchafu (desinfectant) kwenye mikono ao kwa sabuni na maji inaweza kusaidia kutowa chembe zozote za virusi ambazo zinaweza kuwa ku mikono yako kutoka kwenye fasi zilizo ambukizwa. Kutumia dawa ya kuuwa mikrobe kwenye fasi zinazo tumikishwa sana inaweza pia kusaidia kufanya mazingira yako kuwa safi na salama zidi ya virusi. Kwa mwisho, unaweza pia kupata chanjo ya COVID-19 ambayo itaruhusu mwili yako kujenga kinga zidi ya virusi ili uweze kujilinda na ugonjwa huo.

Chanjo ya COVID-19 ina matokeo gani?

Chanjo ya COVID-19 inasaidia mfumo wa kinga ya asili ya mwili wetu kuwa tayari kupambana na proteines ambazo zinapatikana ndani ya virusi inayo sababisha COVID-19. Kwa kufanya hivyo, inatayarisha mwili yetu kuwa na uwezo wa kutambua virusi kabla haiya tuambukiza na kuondoa virusi kwenye mifumo yetu kabla ya kugonjwa sana. Kama ulisha pata chanjo, unaweza tena kuambukizwa COVID-19. Lakini chanjo hiyo itaongezea kinga yetu nguvu ili kufanya kila iwezekanayo kuzuwia dalili kali na kwa hiyo unaweza kupata dalili zisizo kali za kufanana na mafua ambazo zinafanya masiku chache.

Naweza kufanya nini kama nina COVID-19?

Unasikia dalili za COVID-19 ao umepatikana kuwa na virusi ya COVID-19, tafazali usiogope! Ni muhimu kupumuzika ya kutosha na kunywa maji wakati wa kufwatilia dalili zako. Kwa wakati hiyo, tafazali jitenge na usikaribiane na mtu mwingine mpaka maambukizi imalizike, kwa kawaida inaisha mu siku 10. Unaweza pia kutaka kuwajulisha watu wenye ulikaribiana nao kisha kuanza kujisikia mgonjwa ili waweze pia kujitenga na kupimwa. Kama dalili zako zinazidi kuwa mubaya na unakuwa na tatizo ya kupumua, tafazali elekea kwenye chumba cha matunzo ya haraka kwa muganga ili upate matunzo inayo faa.

An illustration of diverse women wearing face masks

Vinyume vya COVID-19 kwa Wanawake

Janga ya COVID-19 imekuwa na vinyume mubaya zaidi kwa wanawake kwa sababu mbalimbali. Hiyi ni pamoja na vinyume kwenye afya ya akili na afya ya kimwili, kuongezeka kwa ubaguzi kutokana na jinsia, rangi ao umri, kuongezeka kwa hali za unyanyasaji wa kijinsia, kuongezeka kwa hatari ya maambukizi kupitia huduma muhimu, kuongezeka kwa utoaji wa huduma ya matunzo na kazi za nyumbani na mambo ingine. Kulingana na Shirika la Public Health Agency of Canada, wanamuke mingi wamepatikana na COVID-19 kuliko wanaume.

Ili kupambana na wasiwasi hiyo, vifaa mingi ya kuelimisha na msaada zilitayarishwa kusaidia wanamuke katika janga hiyi. Tafazali angalia Kituo chetu cha vifaa vya kuelimisha ili kupata maelezo zaidi ya kipekee ambayo unaweza kutumia.

Vifaa vya haraka kwa wanawake wanao pambana na unyanyasaji.

Kutokana na vizuwizi vilivyo wekwa katika mazingira ya watu wote na ombi ya serkali ya kubakia nyumbani, wanamuke wengi wanalazimika kuikala katika mazingira isiyo salama na wanakuwa wahanga wa unyanyasaji wa kijinsia. Hiyi hali haipashwi kuwa hivyo. Tafazali ponda kwenye option ya “Pata Msaada Sasa” na upate kugundua vifaa mbalimbali vya kuelimisha na musaada inayo patikana ambao inaweza kukusaidia kupata usalama.

Pata Msaada Sasa

Vinyume vya COVID-19 kwa watu viziwi na vipofu

Janga ya COVID-19 ilikuwa na vinyume sana kwa watu viziwi na vipofu. Katika ulimwengu ambao mawasiliano kwa njia ya kugusa, kusoma kwa alama ya mdomo na luga ya ishara ni muhimu, kulikuwa haja gafla ya kuweka umbali wa kimwili, kuvala barakoa ili kufunika mdomo na pua na kubakia nyumbani wakati wa couvre-feu. Kwa ujumla hali hiyi inatenga sana watu viziwi na vipofu na inaweza kuwa na vinyume zaidi kwenye afya ya akili na kimwili kisha COVID-19 na janga hiyi.

Ni muhimu kujua vizuizi ambavyo janga hiyi ilileta kwa watu ndani ya jamii mbalimbali na kuwashirikisha iwezekanavyo. Tafazali angalia section yetu ya Vifaa vya kuelimisha ili upate vifaa mbalimbali ambavyo unaweza kutumia kwa kusaidia Mutafsiri na Mpatanishi.

Angalia vifaa vya kuelimisha

A woman wearing clue gloves preparing a covid-19 vaccine

Ukweli kuhusu chanjo

Chanjo ya COVID-19 inatulinda ili tusipate ugonjwa kali wa COVID-19. Inaongezea mfumo wetu wa kinga nguvu ili kupambana na aina ya proteines ambazo zinapatikana ndani ya virusi inayo sababisha COVID-19. Hiyi inafanya mwili yetu kuwa tayari wakati inakutana na virusi na inaweza kupunguza uwezekano wa kuambukizwa, kupunguza maambukizi na kuzuwia dalili kali ao kulazwa kwenye hospitali kutokana na huu ugonjwa.

Maelezo zaidi kuhusu Chanjo

Endelea kugundua

Habari zote kuhusu chanjo ya COVID-19

Pata majibu ya maulizo yako kuhusu COVID-19, na ujue ukweli kuhusu chanjo.

Pata ukweli

Pata ukweli kuhusu chanjo

Kutokana na habari mingi zinazo semekana angalia liste yetu ya habari zisizo na uhakika kuhusu COVID-19 na gisi ya kuzichunguza.

Angalia Habari zisizo na uhakika

Explore COVID-19 tools and resources

Find all kinds of COVID-19 resources to help you manage COVID in congregate living settings.

See The Hub